DAX Kursu: Finansal Analiz İçin Temel Bilgiler

DAX Kursu: Finansal Analiz İçin Temel Bilgiler

Finansal analiz, bir işletmenin mali durumunu, performansını ve gelecekteki potansiyelini değerlendirmek için kritik bir süreçtir. Bu süreçte kullanılan araçlardan biri de DAX (Data Analysis Expressions) dilidir. DAX, özellikle Microsoft Power BI, Power Pivot ve SQL Server Analysis Services (SSAS) gibi veri analizi araçlarında kullanılan bir formül dilidir. Bu makalede, DAX’ın finansal analizde nasıl kullanılabileceğine dair temel bilgiler sunulacaktır.

DAX Nedir?

DAX, veri modelleme ve analizi için kullanılan bir formül dilidir. Microsoft’un geliştirdiği bu dil, kullanıcıların karmaşık hesaplamalar yapmasına, verileri analiz etmesine ve raporlar oluşturmasına olanak tanır. DAX, Excel’in formül diline benzer, ancak daha güçlü ve veritabanı odaklı hesaplamalar için optimize edilmiştir.

DAX’ın Temel Bileşenleri

DAX, temel olarak iki ana bileşenden oluşur: ölçümler ve hesaplanmış sütunlar.

1. **Ölçümler**: Ölçümler, dinamik hesaplamaları temsil eder ve genellikle raporlar içinde kullanılır. Kullanıcılar, ölçümleri kullanarak verileri filtreleyebilir ve farklı perspektiflerden analiz edebilir.

2. **Hesaplanmış Sütunlar**: Hesaplanmış sütunlar, veri modeline eklenen ve her bir satır için hesaplanan değerleri temsil eder. Bu sütunlar, verilerin daha iyi analiz edilmesine olanak tanır.

DAX Fonksiyonları

DAX, birçok yerleşik fonksiyon içerir. Bu fonksiyonlar, finansal analizde sıkça kullanılır. İşte bazı önemli DAX fonksiyonları:

1. **SUM**: Belirtilen bir sütundaki tüm değerlerin toplamını hesaplar.

“`DAX

ToplamSatış = SUM(Satışlar[Satış Tutarı])

“`

2. **AVERAGE**: Belirtilen bir sütundaki değerlerin ortalamasını hesaplar.

“`DAX

OrtalamaSatış = AVERAGE(Satışlar[Satış Tutarı])

“`

3. **COUNTROWS**: Belirtilen bir tablodaki satır sayısını döndürür.

“`DAX

SatırSayısı = COUNTROWS(Satışlar)

“`

4. **CALCULATE**: Hesaplamaları belirli bir filtreleme ile değiştirmek için kullanılır. Örneğin, sadece belirli bir yıl için satışları hesaplamak için kullanılabilir.

“`DAX

2023Satışları = CALCULATE(SUM(Satışlar[Satış Tutarı]), Satışlar[Yıl] = 2023)

“`

DAX ile Finansal Analiz

DAX, finansal analizde birçok farklı şekilde kullanılabilir. İşte bazı örnekler:

1. **Gelir ve Gider Analizi**: DAX kullanarak, işletmenin gelir ve giderlerini analiz edebilir ve bu verileri görselleştirebilirsiniz. Örneğin, toplam gelir ve toplam gider hesaplamaları yaparak, net karı bulabilirsiniz.

“`DAX

NetKar = [ToplamGelir] – [ToplamGider]

“`

2. **Büyüme Oranları**: DAX ile yıllık büyüme oranlarını hesaplayabilir ve bu verileri zaman içinde izleyebilirsiniz. Bu, işletmenin performansını değerlendirmek için önemlidir.

“`DAX

YıllıkBüyümeOranı = DIVIDE([Gelir2023] – [Gelir2022], [Gelir2022])

“`

3. **Kârlılık Analizi**: DAX, kârlılık oranlarını hesaplamak için kullanılabilir. Örneğin, brüt kâr marjını hesaplamak için kullanılabilir.

“`DAX

BrutKarMarjı = DIVIDE([BrutKar], [ToplamGelir])

“`

DAX ile Raporlama

DAX, finansal verileri raporlamak için de oldukça etkilidir. Power BI gibi araçlar, DAX ile oluşturulan ölçümleri kullanarak etkileşimli raporlar ve panolar oluşturmanıza olanak tanır. Bu raporlar, yöneticilere ve karar vericilere işletmenin mali durumu hakkında anlık bilgi sağlar.

Raporlama sürecinde, kullanıcılar DAX ölçümlerini kullanarak farklı senaryoları analiz edebilir, verileri filtreleyebilir ve grafikler ile tablolar oluşturabilir. Bu, finansal verilerin daha iyi anlaşılmasını sağlar ve stratejik kararların alınmasına yardımcı olur.

DAX Öğrenmeye Başlamak

DAX öğrenmek, finansal analizde önemli bir beceri kazandırır. İşte DAX öğrenmeye başlamak için bazı ipuçları:

1. **Temel Kavramları Öğrenin**: DAX dilinin temel kavramlarını ve sözdizimini öğrenmekle başlayın. Basit formüller yazarak pratik yapın.

2. **Kaynaklardan Yararlanın**: Microsoft’un resmi belgeleri, çevrimiçi kurslar ve video eğitimleri gibi kaynaklardan yararlanarak DAX’ı derinlemesine öğrenin.

3. **Uygulama Yapın**: Gerçek verilerle çalışarak DAX’ı uygulamalı olarak öğrenin. Kendi projelerinizi oluşturarak pratik yapın.

4. **Topluluklara Katılın**: DAX ile ilgili forumlar ve topluluklar, sorularınızı sormak ve diğer kullanıcılarla deneyimlerinizi paylaşmak için harika yerlerdir.

SSS (Sıkça Sorulan Sorular)

DAX ile Excel arasındaki fark nedir?

DAX, Excel’in formül diline benzer ancak daha karmaşık veri modelleme ve analizi için optimize edilmiştir. DAX, veritabanı odaklı hesaplamalar yaparken, Excel daha çok hücre bazlı hesaplamalar için kullanılır.

DAX’ı öğrenmek ne kadar zaman alır?

DAX’ı öğrenme süresi kişiden kişiye değişir. Temel kavramları öğrenmek birkaç gün alabilirken, ileri düzeydeki fonksiyonları ve uygulamaları öğrenmek haftalar veya aylar sürebilir.

DAX kullanarak hangi tür finansal analizler yapılabilir?

DAX ile gelir-gider analizi, kârlılık analizi, büyüme oranları hesaplama, bütçeleme ve tahminleme gibi birçok finansal analiz yapılabilir.

DAX ile oluşturulan raporlar nasıl paylaşılır?

Power BI veya diğer veri analizi araçları kullanarak oluşturulan raporlar, bulut tabanlı platformlar üzerinden paylaşılabilir veya PDF gibi formatlarda dışa aktarılabilir.

DAX öğrenmek için hangi kaynakları önerirsiniz?

Microsoft’un resmi belgeleri, çevrimiçi eğitim platformları (Udemy, Coursera vb.), YouTube eğitimleri ve DAX ile ilgili kitaplar iyi kaynaklardır.